ΩΦΕΛΙΜΟΣ ΔΙΔΑΧΗ

Κυριακή  του  Ασώτου

            Αρχικά πρέπει να επισημάνουμε κάποια λάθη  των σημερινών χριστιανών (ας μας συμπαθήσουν) σχετικά με τα διδακτικά μηνύματα των εορτών.

 Πρώτο λάθος αυτό είναι οτι κάθε θρησκευτικό γεγονός (εορτή) της πίστεώς μας το διαχωρίζουμε και το απομονώνουμε από το παρελθόν, ή και από το μέλλον του όλου εορτολογικού  ετήσιου κύκλου.

            Δεύτερο λάθος είναι οτι ο κάθε πιστός έχει ένα διακόπτη τον οποίο τον χειρίζεται όπως αυτός πιστεύει.

            Το τρίτο λάθος είναι οτι ο κάθε χριστιανός  νομίζει (κατά την γνώμη του)  ότι η ορθόδοξη χριστιανική πίστις  μεταβιβάζεται κληρονομικά από τους γονείς στα παιδιά.

            Τα τέταρτο λάθος είναι ότι επειδή τυγχάνει κληρονόμος της ορθοδόξου πίστεως, πιστεύει οτι δεν χρειάζεται ούτε να το σπουδάσει, ούτε να το καλλιεργήσει και ότι κατεβάσει ο νους του είναι και ορθόδοξο.

            Επίσης ένα ακόμα λάθος είναι οτι επειδή κάποιος όταν ήταν μικρός κοινωνούσε ή πήγαινε κατηχητικό στο δημοτικό, ή πήγαινε κάποιες φορές  στο Γυμνάσιο ή και καθόλου στο Λύκειο, και πολύ αργότερα στο γάμο του, ή και αν επέλεξε τον πολιτικό γάμο, ή κάποτε παρασυρόμενος να παρευρέθηκε για λίγο στον Επιτάφιο, ή στην Ανάσταση, ή σε κάποιο άλλο μυστήριο (επειδή αυτός είναι ο χριστιανικός τρόπος ζωής των νεοχριστιανών Ελλήνων κατά πλειοψηφίαν) νομίζει ότι είναι πλέον τέλειος χριστιανός ώστε να έχει λόγο και ψήφο στα δρώμενα της Εκκλησίας του Χριστού είναι μέγα λάθος.

            Κανένα μα κανένα θρησκευτικό γεγονός ή καμία από τις διδαχές της πίστεώς μας δεν διαχωρίζεται ούτε απομονώνεται από το όλον και το σύνολο του από ΘΕΟΥ προγράμματος της σωτηρίας της ψυχής μας. Γιατί ο εορτολογικός κύκλος είναι ένα πρόγραμμα σωτηρίας της ψυχής μας. Όλα είναι μπροστά μας, όλα είναι συνέχεια των προηγουμένων και των επομένων μέχρι να φτάσουμε στην κάθαρση, τον φωτισμό και στην θέωση.

            Η χριστιανική διδαχή γίνεται αντιληπτή μόνον σ΄αυτούς οι οποίοι ακολουθούν πιστά το πρόγραμμα της σωτηρίας.       Δεν γίνεται να ξεχάσουμε την διδαχή της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου επειδή βρισκόμαστε στην Κυριακή του Ασώτου, μα ούτε και το αντίθετο. Η διδαχή του έργου της σωτηρίας είναι ενιαία και συμπαγής κατά την διάρκεια του εορτολογικού κύκλου. Κάθε διδακτόν μόνο του και αποκεκομμένο από το όλο είναι αδύναμο και ημιτελές χωρίς τα προηγούμενα και χωρίς τα επόμενα Όλα μαζί αποτελούν κάτι το τέλειο.  Σκεφτείτε να είχαμε τα μέλη ενός ανθρώπου χωρισμένα, ένα εδώ άλλο εκεί και άλλο παραπέρα, όλα μαζί όμως απαρτίζουν τον τέλειο άνθρωπο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει όταν απομονώνουμε και βάζουμε στεγανά στην διδαχή της μίας εορτής από την άλλη, ή την ανάμνηση.

            Η διδαχή μας βοηθάει να αναβαθμιζόμεθα και να αναπτυσόμεθα πνευματικά. Θα κρατήσουμε ότι μάθαμε την προηγούμενη Κυριακή μα και θα προσθέσουμε τα μηνύματα ετούτης της Κυριακής, καθώς και της άλλης, και της επομένης, όπως της κάθε Κυριακής και εορτής την κάθε διδαχή.

            Όπως της προηγουμένης Κυριακής έτσι και αυτής του Ασώτου θα προσθέσουμε καινούργια γράμματα συλλαβές και  λέξεις της πνευματικής γλώσσης.

            Νέες έννοιες στην παραβολή του Ασώτου είναι οι λέξεις, ΑΣΩΤΟΣ, ΑΘΛΙΟΣ, ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΣ, ΔΑΠΑΝΗ, ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΞΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΕΠΈΝΔΥΣΗ, ΑΜΕΛΕΙΑ, ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΕΝΤΟΛΩΝ, ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, ΑΝΑΓΝΏΡΙΣΗ του ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ, ΑΥΤΟΜΕΜΠΨΙΑ, ΑΥΤΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και ΑΠΟΦΑΣΗ.

            Το κλειδί του ανοίγματος της πόρτας της επιστροφής μέσω της αξιολογήσεως και της μετανοίας είναι το έξυπνο  «ε λ θ ώ ν     ε ι σ    ε α υ τ ό ν». Η πιο έξυπνη κίνηση και απόφαση εις την οποία πρέπει να προβεί ο κάθε άνθρωπος που από λάθη του οδηγήθηκε (όπως ο Άσωτος)  και έφθασε σε αδιέξοδο ή λίγο πριν την αυτοκαταστροφή. Έφερε μπροστά του πρώτον την εικόνα του πως περνούσε εντός της πατρικής ασφάλειας και δεύτερον το πώς πέρασε στη χώρα (της αμαρτίας) που ήταν μακριά από την σιγουριά και την προστασία του πατέρα του.    

            Είχε την εμπειρία κοντά στον Πατέρα του από την μια, είχε και την εμπειρία από την χώρα της αμαρτίας από την άλλη. Αξιολόγησε τους δύο τρόπους ζωής, έκανε σύγκριση και επέλεξε.               

Άνοιξαν τα μάτια της λογικής, οι αναμνήσεις και το κόστος που υπέστη τον βοήθησαν, ο Νους του φωτίστηκε, το σκοτάδι υποχώρησε  και είδε πλέον καθαρά το χάλι και το κατάντημα στο οποίο περιέπεσε από μόνος του.

            Ο υμνογράφος ως άριστος ψυχογράφος μπαίνει τόσο βαθιά στην ψυχή του Ασώτου που ξεστομίζει λόγια πάρα πολύ βαριά διά τον εαυτό του τον ίδιο.

Τα τροπάρια της Κυριακής οδηγούν τον Άσωτο σε μία άνευ προηγουμένου μετάνοια και εξομολόγηση, να αυτοχαρακτηρίζεται 50 φορές και άλλες  15 

(όλες μαζί) ως Άσωτος, Άθλιος, Ταλαίπωρος, Ξεπεσμένος, Σπάταλος, Άλογος, Κτήνος, Λιμωτάγαρο, Βρωμιάρης, Αμελής, Φρενοβλαβής, Εμπαθής, Σπάταλος, Κακόψυχος, Γελείος, Χωρίς ντροπή, Δούλος της αμαρτίας, Πόρνος,  Γυμνός από κάθε καλό, Άφρονας, Φιλήδονος,  Αρνητής των εντολών του Θεού, Πλάνος, Σκοτισμένος τον Νου, Αυθάδης, Ασεβής, Δόλιος και Πανάθλιος.

Με τα παραπάνω κοσμητικά επίθετα στόλισε ο Άσωτος με την αυτοκριτική που έκανε στον εαυτό του, αναγνωρίζοντας ότι μέχρι τώρα ήταν η πραγματική του ζωή.

            Προέβη σε κάτι το οποίο οι Πατέρες θα μας το διδάξουν αργότερα. Δηλαδή,  Αυτοκριτική και Αυτομεμπψία και Αυτοκυριαρχία. Έκρινε και κατέκρινε και δίκασε και κατεδίκασε και αποφάσισε ο Άσωτος για τον κακό τρόπο της ζωής του οτι είναι άξιος τιμωρίας και όχι επαίνου. Εκεί που ήταν ηττημένος και ξοφλημένος, στο παρά κάτι μέσα του (και κατόπιν από σκληρή πάλη με τον εαυτό του), έφερε τα πάνω κάτω, έκανε την πιο έξυπνη κίνηση της ζωής του.    

            Τώρα μετά την καταστροφή   που υπέστη ο Άσωτος, του κόπηκε ο αέρας ή ο βήχας, δεν είναι πλέον ο υιός με την μεγάλη περιουσία, την τιμή, το σεβασμό και την αναγνώριση, τα έχασε όλα. Φοβερό να μένει ο άνθρωπος μόνος. Έστω και αργά ο Άσωτος συνήλθε, επανήλθε και επέστρεψε  εις την προτέρα  κατάσταση υπό την προστασία πλέον του πατέρα του ο οποίος τον αποκαθιστά ως το παιδί του το οποίο είχε και πριν.

            Αποφασισμένος ο Άσωτος  να ταπεινωθεί, διότι ο τρόπος ζωής και συμπεριφοράς του Φαρισαίου που επέλεξε τον οδήγησε στην καταστροφή. Αποφασίζει (ίσως και από ανάγκη θα πει κάποιος)  να ταπεινωθεί αλλάζοντας τρόπο ζωής και συμπεριφοράς  μιμούμενος και παραδειγματιζόμενος από τον τρόπο ζωής του Τελώνη. Σκέφθηκε τι είχε και τι έχασε.

            Ήδη είχε προετοιμάσει τον εαυτό του λέγοντας, «θα ρίξω τον εγωϊσμό μου, θα γυρίσω στον πατέρα μου, θα του ζητήσω να γίνω ένας από τους πολλούς δούλους που έχει, θα ζητήσω συγγνώμη, θα του ειπώ, Πάτερ αμάρτησα και στο ΘΕΟ και σε σένα, υιός σου άξιος πλέον δεν είμαι, αν θέλεις από τώρα και ύστερα δέξου με σαν έναν από τους υπηρέτες σου». Ας δαπάνησε την μισή περιουσία. Δεν θύμωσε Εκείνος ο Πατέρας καθόλου. Αυτοεξευτελίσθηκε μόνος του ο Άσωτος, δεν χρειαζόταν καμία άλλη επίπληξη. Πόσο μακρόθυμα φέρθηκε εκείνος ο πατέρας, είναι άξιος να τον μιμούμαστε και εμείς σήμερα. Ομοίως να μιμηθούμε και τον Άσωτο, εάν έχουμε βρεθεί στην θέση του. Το άριστο και τέλειο είναι να μην ομοιάσουμε ποτέ τον Άσωτο. Εάν πάλι βρεθούμε στην θέση του Ασώτου και δεν συνέλθουμε όπως εκείνος, τότε τι Ορθόδοξοι θέλουμε να ονομαζόμαστε; Ας σκεφθούμε πόσο μακρόθυμος είναι ο ΘΕΟΣ φθάνει αυτό να μην το δοκιμάσουμε και να μην σκεφθούμε ποτέ να εκμεταλευθούμε πονηρά την ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ του ΘΕΟΥ.    Αμήν.